Gerrit Veldman – De heiligmaking van Willem de Clercq (1795-1844)

Beschrijving

Je bent een orthodox christen. Maar de mensen om je heen ergeren zich daaraan en zijn onverdraagzaam. Wat doe je dan? Trek je je terug uit het openbare leven of durf je voor je overtuiging uitkomen? Ook in de 19e eeuw speelden deze vragen. Willem de Clercq moest zich als christen staande houden op een hoge maatschappelijke positie. In zijn dagboek deed hij verslag van de innerlijke strijd die hem dat kostte. Op basis van dat dagboek heb ik het boek De heiligmaking van Willem de Clercq (1795-1844). Secularisatie en romantiek verbeeld in een strijd tussen ideaal en werkelijkheid geschreven.

Willem de Clercq was een bekend zakenman en dichter, maar ook een voorman van het Réveil, een protestantse opwekkingsbeweging. In een liberale, verlichte maatschappij, probeerde hij te leven als christen. Hij geloofde dat de mens geneigd is tot het kwaad en alleen gered kan worden door geloof in Jezus Christus. Maar de mensen om hem heen geloofden iets heel anders. Volgens hen kon de mens zichzelf verheffen tot deugdzaamheid, tot volmaaktheid. En Jezus was volgens hen niet meer dan een mooi en inspirerend voorbeeld.

Willem de Clercq was een gevoelsmens en een vertegenwoordiger van de Nederlandse romantiek. De spanning van het anders zijn beleefde hij bijzonder heftig. Van nature was hij een idealist en in zijn streven naar een geheiligd christelijk leven was hij nooit met zichzelf tevreden. Bovendien hunkerde hij naar harmonie met zijn medemensen, maar zijn overtuiging en idealen verstoorden die harmonie keer op keer.

De heiligmaking van Willem de Clercq is geen droge wetenschappelijke verhandeling. Ik heb me proberen in te leven in de persoon van Willem de Clercq en vertel zijn levensverhaal van binnenuit. Daardoor kan de lezer zich gemakkelijk met De Clercq identificeren. Het is alsof je een goede vriend leert kennen. Bovendien is zijn strijd vandaag nog heel herkenbaar. Ook wij leven nu in een maatschappij waarin orthodoxe gelovigen worden weggezet als achterlijke of zelfs gevaarlijke fundamentalisten. Dit boek laat onder andere zien hoe moeilijk het voor een christen kan zijn om in zo’n maatschappij toch een plek te vinden en mee te draaien.